กริบ...ความเงียบที่บั่นทอนศักยภาพตนและทีม

ทีมที่ทำงานได้ไม่สำเร็จตามเป้า ผลงานไม่โดดเด่น มีลักษณะการทำงานในรูปแบบเดิม ๆ ขาดความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ไม่ค่อยเกิดนวัตกรรมใหม่ ๆ ในการทำงาน

คนในทีมเงียบ...

สถานการณ์เช่นนี้ บางครั้งไม่ได้เกิดมาจากคนในทีมไม่มีประสิทธิภาพ แต่มีสาเหตุมาจาก 'ความกลัว'

ความกลัว..สร้างให้เกิดบรรยากาศ 'กริบ' ในที่ทำงาน
'กริบ' หมายถึง เงียบมาก ไม่มีเสียงใด ๆ

ไม่กล้าถาม..กลัวจะถูกมองไม่ดี หรือเสียเวลาคนอื่น
ไม่กล้าเสนอความเห็น..กลัวจะไม่ได้รับการยอมรับ
ไม่กล้าตัดสินใจ..กลัวผลจะออกมาไม่ดี
ไม่กล้าเสี่ยงริเริ่มทำสิ่งใหม่..เพราะกลัวล้มเหลว
ไม่กล้าบอกข้อสังเกตที่ตนเองเห็นในปัญหา..
กลัวว่าคนอื่นจะมองว่ามองโลกแง่ร้าย มือไม่พายยังเอาเท้าราน้ำ

ไม่มีใครมองเห็นความกลัวว่าหน้าตาเป็นอย่างไร เพราะความกลัวจะปรากฎตัวผ่านการแสดงออกของคนที่เปิดรับความกลัวให้เข้ามาอยู่ในความคิดของตนเอง

ถ้าระดับความกลัวอยู่ในระดับที่พอดี จะสร้างให้เกิดความเครียดเล็ก ๆ ที่จะส่งแรงขับทำให้เกิดความกระตือรือร้น ปฏิบัติตนให้อยู่ในกรอบ พยายามฝึกฝนตัวเองอยู่เสมอ

ถ้าระดับความกลัวอยู่ในระดับที่มากเกินจะเป็น 'ภัยเงียบ' สถิตย์อยู่ในความคิดความรู้สึกของบุคคลนั้น ปิดกั้นศักยภาพและความสามารถที่แท้จริง ปรากฏเป็นอาการรูปแบบต่าง ๆ ผ่านพฤติกรรมการแสดงออก ซึ่งพฤติกรรมที่มักเห็นได้บ่อยครั้ง คือ อาการกริบนั่นเอง

ยิ่งกริบนานเท่าใด จะส่งผลเสียมากขึ้นเท่านั้น เพราะหากปล่อยพฤติกรรมกริบให้แสดงออกบ่อยครั้งจะทำให้บุคคลสร้างการรับรู้ที่บิดเบือน ด้อยค่าตัวเอง

ส่งผลทำให้คนในทีมเริ่มเข้าใจผิดว่าไม่ให้ความร่วมมือ ไม่มีส่วนร่วม เห็นแก่ตัว ซึ่งจะเป็นอุปสรรคต่อการทำงานและความก้าวหน้าในหน้าที่การงานด้วยเช่นกัน

ผลกระทบที่จะตามมา คือ เราจะเริ่มเกิดความรู้สึกแปลกแยก ไม่เป็นส่วนหนึ่งของทีม กดดันตนเอง เบื่อการทำงาน ความตั้งใจในการทำงานลดลง ทำงานไม่เต็มศักยภาพ จึงอาจเกิดข้อผิดพลาดในการทำงานได้ง่าย

เมื่อถูกตำหนิบ่อยครั้งขึ้น ย่อมจะทำให้เสียความรู้สึก จึงยิ่งกริบมากขึ้น หรือกลับเปลี่ยนเป็นความก้าวร้าวเงียบเข้ามาผสมโรง

เมื่อเก็บและกดเข้าบ่อยครั้ง จนเกิดความคับข้องใจจนใส่อารมณ์กันได้ ความชั่ววูบทางอารมณ์ อาจส่งผลให้เสียสัมพันธภาพ เสียการเสียงาน เสียภาพลักษณ์ส่วนบุคคล ทีม และองค์กร

นอกจากนี้ หากปล่อยไว้เนิ่นนาน ความกริบ อาจพาไปสู่ความ 'ก้าวร้าว' ได้ในที่สุด

การแทนที่ความกลัว และพฤติกรรมกริบสามารถทำได้โดยใช้ความกล้า และการให้ค่าในตัวเราเองไปทีละนิด กล้าในพื้นที่เล็ก ๆ กับกลุ่มคนที่วางใจได้ กล้าคิด กล้าเสนอ กล้าแสดงความรู้สึก กล้าเสี่ยง กล้าตัดสินใจ เพื่อสร้างความมั่นใจ แล้วจึงค่อยไต่ระดับไปสู่กลุ่มที่เป็นทางการ

ใช้ความกล้า ๆ กลัว ๆ นั้นเอาชนะตัวเอง เริ่มจากการกล้าแสดงความเห็นด้วยกับกลุ่มเพื่อเพิ่มความมั่นใจในตัว แล้วค่อย ๆ ไต่ระดับเป็นการกล้าแชร์ไอเดีย/ประสบการณ์
กล้าขอฟีดแบ็กกับคนสนิทเพื่อพัฒนาตนเอง กล้าเดินเข้าไปถามเพื่อขอความรู้

ทีมงานเองก็สามารถช่วยคนในทีมให้คลายจากความกริบได้โดยสร้างบรรยากาศให้คนในทีมรู้สึกปลอดภัย กล้าแสดงความคิดเห็น กล้าแชร์ไอเดียและไม่รู้สึกว่าโดนบูลลี่ หรือถูกปฏิเสธ

การรับฟัง การเปิดพื้นที่ให้ได้แสดงออก จะเอื้อให้บรรยากาศของความกริบ ที่เกิดจากความกลัวลดลง และเป็นการเพิ่มความกล้าเข้ามาแทนที่ทีละนิดได้นั่นเอง

Author

ผศ.ดร.จิตรา ดุษฏีเมธา
อาจารย์มหาวิทยาลัย
นักจิตวิทยา
Senior Action Learning Coach
TPS Master Facilitator

Artwork: Jutha.J