ทีมงานสำคัญ ทีมครอบครัวก็ยิ่งสำคัญ

หาก ทีม คือ หน่วยทางสังคมที่เล็กที่สุดในโลกการทำงานที่เราอยากเห็นความแข็งแกร่ง
ครอบครัว ก็เป็นหน่วยทางสังคมที่เล็กที่สุดในชีวิต ที่พวกเราทุกคนอยากให้เป็นพื้นที่ปลอดภัย เพราะครอบครัวเป็นรากฐานสำคัญสำหรับทุกด้านในชีวิต

เราสามารถนำแนวคิดเรื่อง Team Psychological Safety หรือความปลอดภัยทางจิตวิทยาในทีม
ไปปรับใช้ได้อย่างดียิ่งในครอบครัวเช่นกัน โดยสิ่งที่ครอบครัวสามารถช่วยกันทำได้ มีดังนี้:

1. Frame a Problem as a Learning Challenge (มองปัญหาเป็นความท้าทายในการเรียนรู้)

แนวทาง: เมื่อลูกหรือสมาชิกในครอบครัวเผชิญกับปัญหา ให้ชวนคุยถึงสิ่งที่ได้เรียนรู้จากเหตุการณ์นั้น แทนที่จะตำหนิหรือจมอยู่กับตัวปัญหา

เช่น ครั้งนี้อาจไม่ได้ผลดีนัก แต่มีอะไรบ้างที่เราจะทำได้ดีขึ้นในครั้งหน้า?

2. Acknowledge Your Own Fallibility (ยอมรับความผิดพลาดของตัวเอง)

แนวทาง: เป็นตัวอย่างให้ลูกเห็นว่าการยอมรับความผิดพลาดไม่ใช่เรื่องเสียหาย

เช่น การบอกว่า แม่ผิดเองที่รีบตัดสินใจไปโดยไม่ได้ถามความเห็นของลูกก่อน ขอโทษนะ

3. Model Curiosity (เป็นต้นแบบในการแสดงความอยากรู้อยากเห็น)

แนวทาง: แสดงความสนใจในความคิดหรือความรู้สึกของสมาชิก

เช่น ถามลูกว่า วันนี้ที่โรงเรียนมีอะไรสนุกไหม? หรือ หนูคิดยังไงกับเรื่องนี้? เพื่อกระตุ้นให้เขารู้สึกว่าความคิดเห็นของเขามีค่า

4. Promote Open Dialogue (ส่งเสริมการพูดคุยอย่างเปิดเผย)

แนวทาง: จัดเวลาพูดคุยสบาย ๆ เช่น ระหว่างมื้ออาหาร กำหนดให้สมาชิกทุกคนมีโอกาสเล่าเรื่องราวประจำวันโดยไม่ถูกขัดจังหวะ

สมาชิกตั้งคำถามหรือพูดคุยในเชิงสร้างสรรค์โดยไม่ตัดสินกันและกันในช่วงเวลาที่กำหนด

5. Encourage Risk-Taking (สนับสนุนการลองสิ่งใหม่)

แนวทาง: สนับสนุนหรือส่งเสริมให้ลูกลองทำสิ่งที่เขาไม่มั่นใจ

เช่น การช่วยทำอาหาร หรือพูดหน้าชั้นเรียน โดยเน้นว่า ผิดพลาดก็ไม่เป็นไร แค่ลองทำให้ดีที่สุดก็เก่งแล้ว

6. Provide Constructive Feedback (ให้ฟีดแบ็กหรือข้อมูลป้อนกลับอย่างสร้างสรรค์)

แนวทาง: หากลูกทำผิด แทนที่จะดุหรือลงโทษทันที ให้ชี้ให้เขาเห็นสิ่งที่เขาทำ ผลกระทบที่เกิดขึ้น และบอกหรือชวนเขาคิดถึงสิ่งที่จะปรับปรุงให้ดีขึ้นได้

เช่น แม่ชื่นชมที่ลูกอยากเป็นนักกีฬาโรงเรียน แม่สังเกตเห็นว่าบางวันที่มีการบ้านมากลูกก็งดไปซ้อมหลายครั้ง ซึ่งมันจะทำให้การพัฒนาฝีมือไม่ต่อเนื่อง

ถ้าเราจัดเวลาในการทำการบ้านให้เสร็จเร็วขึ้นและมีเวลาไปซ้อมมากขึ้น ฝีมือของลูกน่าจะพัฒนาก้าวกระโดดจนสามารถเป็นตัวแทนโรงเรียนได้

ลูกคิดว่าเราจะจัดการเรื่องเวลากันอย่างไรดี

7. Build a Culture of Respect (สร้างวัฒนธรรมแห่งการเคารพซึ่งกันและกัน)

แนวทาง: ใช้คำ ขอบคุณ หรือ ขอโทษ แม้ในเรื่องเล็ก ๆ เพื่อสะท้อนความใส่ใจ

หลีกเลี่ยงการพูดตำหนิหรือคำพูดทางลบที่ทำให้เสียกำลังใจ

รวมถึงให้พื้นที่ส่วนตัวและเคารพการตัดสินใจในเรื่องส่วนตัวของสมาชิกในครอบครัว

การสร้าง Psychological Safety ในครอบครัวควรเริ่มต้นจากการเปิดใจ ยอมรับซึ่งกันและกัน และให้ความสำคัญกับการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์

เมื่อครอบครัวเป็นพื้นที่ปลอดภัย ทุกคนจะกล้าแสดงตัวตนและเรียนรู้จากกันและกัน

ซึ่งนำไปสู่ความสัมพันธ์ที่แข็งแรงและยั่งยืนกว่าเดิม และเมื่อความสัมพันธ์ในครอบครัวแข็งแรง

การใช้ชีวิตนอกบ้านให้มีประสิทธิภาพก็เป็นไปได้ง่ายขึ้นเช่นกัน

ขอให้มีความสุขและสนุกกับการปั้น High-performing Team และ Happy Family ไปด้วยกันนะคะ

  Author

โค้ชติ๊ก นิธิพร ไตรทิพเทวินทร์
Certified Master Facilitator Team Psychological Safety
WIAL Professional Action Learning Coach

  Artwork: Jutha.J