สุขภาวะทางใจ

Mental Well Being ภาษาไทยแปลว่า สุขภาวะทางใจ หมายถึง ผลรวมของความรู้สึกทางอารณ์ ความพึงพอใจในชีวิต ความสามารถในการดำเนินชีวิตได้อย่างปกติสุข ความสามารถในการสร้างสัมพันธ์กับผู้อื่น การมีเป้าหมายชีวิต การบริหารจัดการตน
.


คนที่มีสุขภาวะทางใจที่ดี จะเป็นคนที่มีความรู้สึกดี มองโลกในแง่ดี มีพลัง มีความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น มีเป้าหมายในชีวิตของตนเองที่ชัดเจน
.


มีผลงานวิจัยจำนวนมาก ที่ศึกษาพบว่า การมีสุขภาวะทางใจที่ดีเป็นตัวทำนายสุขภาพกายและอายุขัยของคน เช่น การมีภูมิคุ้มกันที่ดีขึ้น การมีกิจกรรมทางกายที่มากขึ้น และสามารถฟื้นตัวเร็วขึ้นจากอาการเจ็บป่วยทางกาย รวมถึงทำให้ห่างไกลจากปัญหาทางสุขภาพจิตด้วย
.


องค์การอนามัยโลก รายงานมาว่า ปัญหาทางด้านสุขภาพจิตที่เกิดในวัยผู้ใหญ่ มีจุดเริ่มต้นมาจากช่วงวัยรุ่นถึงร้อยละ 50 และ อีกร้อยละ 20 มีจุดเริ่มต้นมาจากช่วงวัยเด็ก
.


ยิ่งไปกว่านั้น พบว่า เด็กและวัยรุ่นถึงร้อยละ 70 ที่มีปัญหาทางสุขภาพจิต ไม่ได้รับการดูแลหรือการรักษาปัญหานั้นตั้งแต่เริ่มต้น ได้อย่างทันท่วงที จึงทำให้เกิดอาการหรือปัญหาทางด้านสุขภาพจิตต่อเนื่องเมื่อโตขึ้น
.


ในยุคปัจจุบันนี้ ทั่วโลกให้ความสำคัญกับการป้องกันและการส่งเสริมด้านสุขภาพทั้งสุขภาพกายและสุขภาพจิต โดยสหประชาชาติร่วมกันกำหนดขึ้นเป็นวาระการพัฒนาระดับโลกที่ต้องบรรลุให้ได้ภายในปี 2030 ซึ่งประเด็นเรื่อง Good health และ Well-being ถูกกำหนดให้เป็น 1 ใน 17 เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยจัดอยู่ในเป้าหมายที่ 3 สร้างหลักประกันการมีสุขภาวะที่ดี และส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีสำหรับทุกคนในทุกช่วงวัย
.


การมีสุขภาวะทางใจที่ดี จะสามารถนำศักยภาพของตนมาใช้ได้อย่างเต็มศักยภาพ สามารถรังสรรคผ์ลงานที่เกิดประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติได้ เพราะทำให้มีวิจารณญาณ มีทักษะในการแก้ปัญหา มีภาวะผู้นำ สามารถปรับตัว และเรียนรู้ที่จะอยู่กับผู้อื่นได้ และมีความรู้สึกดี ความพึงพอใจในการใช้ชีวิต
.


ในทางกลับกัน หากสุขภาวะทางใจไม่ดี จะทำให้เกิดอาการเจ็บป่วยทางกาย ทางใจ มีความบกพร่องในการคิด การตัดสินใจ จนอาจหลงทางในเส้นทางชีวิต ไม่สามารถเผชิญปัญหาหรืออยู่ร่วมกับผู้อื่นได้
.


นี่คือตัวอย่างของคนที่สร้างให้ตนเองมี สุขภาวะทางใจที่ดี เช่น ผู้จัดการฝ่ายผลิต ซึ่งอยู่วัยชายกลางคน ถูกจ้างให้ออกจากงาน เพราะบริษัทขาดทุน เขานำเงินส่วนหนึ่งที่ได้ ไปลงทุนเข้าหลักสูตรอบรม เพื่อเรียนรู้ การประกอบอาชีพใหม่ ด้วยความหวังว่ายังมีอีกหลายอาชีพที่สามารถสร้างรายได้ให้กับตัวเขา นำมาใช้ในการดำรงชีวิตได้ เพียงแค่ไม่ย่อท้อและเดินหน้าต่อ
พนักงานคนหนึ่งที่ถูกคุกคาม และถูกทำร้ายทางเพศจากเจ้านายของเธอ เมื่อเธอผ่านพ้นเวลาอันโหดร้าย เธอกลายมาเป็นจิตอาสาให้ความรู้เรื่องการเยียวยาใจตนเอง ให้แก่มูลนิธิผู้หญิง เพื่อนำเรื่องราวของตนเองและการก้าวผ่านมาเป็นวิทยาทานให้แก่ผู้หญิงคนอื่นๆ ที่โดนทำร้ายมาในลักษณะเดียวกัน
.


นักกีฬาวัยรุ่น ที่โค้ชคัดชื่อออก ไม่ให้เป็นตัวจริงในการลงสนามแข่ง เขากลับไปฝึกฝนและฝึกซ้อมอย่างหนัก เพื่อพัฒนาฝีมือตนเอง รอเวลากลับมาพิสูจน์ตนเองในการคัดเลือกครั้งถัดไป
คนไข้ที่เอาแต่นอนทุกวัน คิดแต่เรื่องทุกข์ จนเคยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้า แต่แล้ววันหนึ่ง ได้ปฏิวัติตนเอง พาตนเองลุกออกจากเตียง เพราะคิดได้ว่า ชีวิตตนเองลิขิตใหม่ได้และสร้างได้ เลิกขังจิต ติดอดีต ที่ทำให้ต้องจมกับความเสียใจ แต่กลับมาสร้างเป้าหมายใหม่ให้กับตนเอง หากิจกรรมที่ตนเองชอบมาทำเพื่อให้ตนเองรู้สึกดีขึ้น จนกลับมาเข้มแข็งใหม่ได้อีกครั้ง
จากตัวอย่างข้างต้น จะเห็นได้ว่า แม้สภาพแวดล้อมไม่เอื้ออำนวย หรือ มีบททดสอบบางอย่างมาท้าทายชีวิตและสุขภาวะทางใจของ หากเราเรียนรู้จักที่จะนำคุณสมบัติข้างต้น มาใช้ เพื่อให้ผ่านช่วงเวลาที่ดึงเราให้ดิ่งลง จนสามารถฟื้นกลับ และสามารถขับเคลื่อนต่อไปข้างหน้าได้ ย่อมส่งผลต่อสุขภาวะทางใจได้ด้วยเช่นกัน
.


ถ้าเราสร้างตนเองให้มีสุขภาวะทางใจได้นานวันเท่าใด เราจะยิ่งห่างไกลจากปัญหาสุขภาพจิตมากขึ้นเท่านั้น และเราจะเป็นคนที่มีความสุข มีสุขภาพกายใจโดยรวมที่แข็งแรงได้อย่างต่อเนื่องอีกด้วย


Author
ผศ.ดร.จิตรา ดุษฏีเมธา
อาจารย์มหาวิทยาลัย
นักจิตวิทยา
Senior Action Learning Coach
TPS Master Facilitator
Artwork
ภัทรมน วงศ์สังข์


#teampsychologicalsafety
#highperformingteam
#theartofchange
#wetreasuresustainablegrowththroughpeople